Dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin temel özellikleri kalıcı ve sürekli dikkatsizlik ya da benzer gelişim düzeylerindeki bireylere göre daha sık ve şiddetli hiperaktivite, fevrilik ve dürtüsellik olan bir bozukluktur. Bu bozukluk birlikte görülebileceği gibi ayrı ayrı da karşımıza çıkabilmektedir. Okulöncesi her çocuğunun aşırı hareketliliği ve dikkatte yoğunlaşamama durumu söz konusudur elbette. Bu yüzden hiperaktivite tanısı için 5, dikkat eksikliği için ise 7 yaşını beklemek gerekecektir.
Hiperaktivite terimi, sıklıkla farklı amaçlarla ve çoğunlukla yersiz ve yanlış kullanılmaktadır. Hiperaktivite, kaotik ve amaçsız hareketlilik anlamına gelmektedir. Bu basitçe aşırı hareketlilik ve enerjik olmaktan farklıdır. Hiperaktivite ile ilgili bilgi almak için çocuğun gereken yerlerde hareketlerini durdurup durduramadığını örneğin; televizyon izlerken, yemek yerken oturup oturmadığını, eğer oturuyorsa bile rahat ve huzurlu olup olmadığını kıvranıp, mırıldanarak mı oturduğunu sorgulamak gerekmektedir.
Dikkat eksikliği çocuğun yaşına, bulunduğu sosyokültürel duruma göre dikkatini toplamada güçlük çekme, dikkati sürdürememe ve dış etkenlerle çabuk dağılma, unutkanlık, dalgınlık, dağınıklık ve dikkat, sabır istenen işlerden sıkılma, kaçınma davranışı şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Dikkat süresi en çok 4-5 yaşlar arasında uzamaktadır ve bu çocuklarda ortalama dikkat süresi 30 dakika olarak belirlenmiştir. İlkokul çocuklarında ise dikkati değerlendirmede okul ödevlerindeki üretkenlik, dersi dinleyip dinlememe, evde ödev başında oturma süresi önem taşımaktadır.
Türkçe karşılığı fevrilik olarak açıklanan bu bozukluk için, düşünmeden eyleme geçme, eyleme geçerken sebep sonuç ilişkisi kuramama, tehlikeli sonuçları düşünmeksizin eyleme geçme şeklinde tanımlar yapılmaktadır. Sık sık laf kesme, sorunlarını dinlemeden yanıtlama da sözel fevrilik olarak görülmektedir. Normal çocuklarda ilkokul ikinci sınıf itibariyle dürtü kontrolünde gelişme izlenmekteyken, hiperaktif çocuklarda bu alanda eksiklik görülmektedir.
İnternet, televizyon gibi çocuğunuzun ilgisini çeken sevdiği, keyif aldığı durumlarda çocuk pür dikkat olabilir. Dikkat eksikliğindeki asıl problem, sorumluluk alması gereken ödev, proje vb. etkinliklerde konuya odaklanıp işe başlamasında, sürdürebilmesinde ve uyaranlar karşısında dikkati dağıldığında hızlıca tekrar o konuya odaklanmasında sorun vardır. DEHB olan çocukların ileri zekâya sahip oldukları da bilinen yanlışlar arasında yer almaktadır.
DEHB’li çocukların tedavisinde eğer başka bir bozukluk yoksa bu tanının tedavisine yönelik uygun ilaç çocuk ve ergen psikiyatrisi tarafından başlanmaktadır. İlaç kullanmadan tedavi edilmesine yönelik de yanlış bilgiler oldukça yaygındır. Eğitsel, davranış değiştirme vb. yöntemler ilaç tedavisine başlandıktan sonra başlanmalıdır. İlaç kullanım süresi hakkında standart bir süre yoktur. Belirtilerin erişkinlik çağına kadar sürmesi görülebilir bu yüzden tedavinin de bu zamana kadar devam etmesi gerekmektedir.
İlaç kullanımı sonrasında uzun süre ve daha verimli çalışma sonucu uzun vadede okul başarısında bir yükselme beklenebilir. Çalışma süresi ve verimliliğinde artış, derse ilgi ve ders dinlerken dikkati daha iyi toplama gibi olumlu gelişmelere rağmen çocuğunuzun okul başarısında yükselme görülmezse, öğrenme bozukluklarının araştırılması gerekir.